Küba sosyalizminin güçlü uluslararası dayanışma karakterini en çok gösterdiği alanlardan biri sağlıktır. Devrimin ilk günlerinden itibaren sınırlı kaynaklarını dünya halklarıyla paylaşmaktan geri durmayan Küba, sağlıktaki başarısını da bu dayanışmanın ön saflarında tuttu.
Resmi adıyla Henry Reeve Afet ve Ciddi Epidemi Durumlarında Uzman Uluslararası Doktorlar Birliği, Küba’nın dünyaya olağanüstü durumlarda tıbbi yardım taşıyan eli oldu.
ABD: İnsanlarımız ölsün, yeter ki Küba iyilik yapmasın!
2005 yılında ABD’nin Güney eyaletlerini şiddetli şekilde vuran Katrina Kasırgası’nda ABD ne yurttaşlarını kasırga bölgesinden uzaklaştırabilmiş ne de afet sonrası yardım ve sağlık hizmeti ulaştırabilmişti. Bu durum coğrafi konumu açısından kasırga bölgesine hızla yardım ulaştırabilecek durumdaki Küba için -Fidel’in ifadesiyle- “binlerce yolcusuyla bir ABD seyahat gemisinin Küba sularında batmasından” farksızdı.
Küba, kasırgadan saatler sonra komşusuna gerekli donanımla sağlık ekipleri gönderme teklifinde bulundu ve aralarında çeşitli alanlarda uzmanların bulunduğu 1586 sağlık çalışanı komşu halka yardıma gitmek üzere bir araya geldi. Ancak ABD, Küba’nın yardım teklifine olumlu dönüş yapmadı ve Kübalı ekipler kasırganın yaralarını sarmak üzere ABD’ye ulaşamadı.
Katrina Kasırgası’yla açılan bu yolun devamında Küba olağanüstü durumlar ve salgınlarla başa çıkabilecek uzman sağlık ekipleri ve bilim insanlarına çağrı yaptı.
İsmini, İspanyol sömürgeciliğine karşı mücadelesiyle tanınan bir ABD vatandaşı olan Henry Reeve’den alan Afet ve Ciddi Epidemi Durumlarında Uzman Uluslararası Doktorlar Birliği bu çağrı üzerine kuruldu. Kuruluşundan hemen sonra pek çok ülkede yaşanan afet ve salgınlar sonrasında dünya haklarının acılarını hafifletti ve sayısız hayat kurtardı.
Kübalı sağlıkçılar, tüm dünyada olağanüstü durumlarda sağlık hizmeti sunulamayan yoksullara ulaştı. 2017 yılında Henry Reeve Sağlık Tugayı; sel, deprem, kasırga, salgın gibi felaketlerde 7 bin 254 sağlık çalışanı ile 21 ülkede, 3 buçuk milyonun üzerinde insana hizmet verdi ve 80 binin üzerinde hayat kurtardı.
Kurulmasının hemen ardından Pakistan’da yaşanan büyük depremin mağdurlarına yardımla işe koyulan tugay, Haiti depremi, Afrika’daki ebola salgını gibi, son on beş yılda dünyada yaşanan bütün büyük afetlerde olay yerinde bulundu.
Sadece acil durumlar değil
Küba’nın sağlık alanındaki uluslararası dayanışması acil durumlar üzerine uzmanlaşmış Henry Reeve Sağlık Tugayı ile sınırlı değil. Küba’nın onlarca ülkede sağlık hizmetlerine erişemeyen yoksul halklara sürekli sağlık hizmeti veren sağlıkçıları bulunuyor.
2007 yılında uluslararası işbirliği anlaşmaları kapsamında Küba 103 farklı ülkede 42 bin personel bulunduruyordu ve bunların en az 19 bini doktor olmak üzere toplam 30 bini sağlık çalışanıydı. 1960’ların başından günümüze 37 Latin Amerika ülkesinde 28 binden fazla, 33 Afrika ülkesinde 31 binden fazla ve 24 Asya ülkesinde yaklaşık 8 bin Kübalı sağlık çalışanı görev yaptı. Yemen, Guyana, Etiyopya, Gine-Bissau, Uganda, Gana, Gambiya, Ekvator Ginesi ve Haiti’de dokuz tıp fakültesinin kurulmasına katkıda bulundu. Merkezi Havana’da bulunan Latin Amerika Tıp Okulu, 2005’ten bu yana 100’den fazla ülkeden 29 binden fazla doktor yetiştirdi. Cezayir, Angola, Nikaragua ve Vietnam’ın kurtuluş savaşlarına tıbbi yardımda bulundu. Bu yıl Küba’nın 59 ülkede görevli 28 bin 729 sağlık çalışanı faal olarak bulundukları ülkelerin sağlık hizmetlerine katkıda bulunuyor.
Korona salgınında onlarca ülkeye gittiler
Küba, Kovid-19 salgınına karşı tüm dünyada mücadele vermeye devam ediyor. Mart ayından bu yana Henry Reeve Sağlık Tugayı’nda yer alan uzmanlarını, ilaç ve tıbbi malzemelerini Andorra’dan Venezuela’ya birçok ülkeye yardım götürmek için seferber etti.
İlk yardım ekiplerden biri, 21 Mart’ta salgının en ağır sonuçlara yol açtığı ülkelerden biri olan İtalya’nın Lombardiya bölgesine gönderildi. Kübalı yetkililer; birçok farklı ülkeden de yardım talebi geldiğini ve kapasiteleri elverdiğince tüm taleplere yanıt vermeye çalıştıklarını belirtti. Küba Sağlık Bakanı, “Küba birçok kez diğer ülkelere el uzattı; ama bu kadar kısa sürede bu kadar fazlası hiç olmamıştı, bunun bir örneği daha yok.” dedi.
Avrupa’da Andorra, İtalya ve Granada; Arap Yarımadası’nda Suudi Arabistan, Katar, Bahreyn ve Kuveyt; Asya’da Vietnam ve Timor, Afrika’da Güney Afrika Cumhuriyeti, Cape Verde, Gine Bissau; Karayiplerde Jamaika, Saint Vincent ve Grenadinler, Grenada, Surinam, Antigua ve Barbuda, Belize, St. Lucia, Dominika, St. Kitts Nevis, Venezuela, Nikaragua, Surinam, Honduras Kübalı doktor ve sağlıkçıların ulaştığı ülkeler arasında.
Emperyalizmin uluslararası dayanışma anlamında yaşadığı kaçınılmaz başarısızlığa ve dünya halklarının salgın karşısında düşürüldüğü çaresizliğe karşı Küba ve Kübalı sağlıkçılar insanlara umut oldu. Salgın dolayısıyla sağlık örgütlenmeleri çöken ya da hâlihazırda zayıf olan bölgelerde salgına karşı mücadelede başı çekti. Sağlık tugaylarının yanı sıra geliştirdiği ilaçlar da birçok ülkede Covid-19 tedavisinde kullanıldı ve Küba imkanları el verdiğince bu ilaçların tedariği için garanti verdiğini açıkladı. Küba tüm dünya ve yardıma yetiştiği 50’den fazla ülkenin insanları tarafından takdir gördü.
Henry Reeve kimdir?
Henry Reeve doğduğu ülke olan ABD’de İç Savaş sırasında köleciliği destekleyen Güney eyaletlerine karşı Kuzey eyaletlerinin saflarında yer alan ABD’li bir gençti. 19 yaşında yolu ABD’ye göç eden Kübalı devrimcilerle kesişti ve köleliğe karşı yürüttüğü mücadele doğrultusunda Küba’nın bağımsızlığını desteklemek üzere 1869’da Küba’ya ulaştı. Céspedes komutasındaki Küba Kurtuluş Ordusu’na katıldı ve “On Yıl Savaşları” olarak bilinen ilk özgürlük mücadelesinde yer aldı. İspanyol Ordusu’na karşı katıldığı muharebeler sırasında general mertebesine yükseldi. Küba’yı ikinci vatanı gibi seven Henry Reeve adanın bağımsızlık mücadelesine yaptığı katkıyla Küba tarihinde yerini aldı.
DSÖ Halk Sağlığı Ödülü
Henry Reeve Sağlık Tugayı, 2017 yılında dünyadaki doğal afet ve ciddi salgınlara karşı gösterdiği başarı ve uluslararası dayanışma için Dünya Sağlık Örgütü (DÖSÖ) tarafından verilen Halk Sağlığı Ödülü’nü aldı. DSÖ Halk Sağlığı ve Dr. Lee Jong-Wook’u Anma Ödülü 2009’dan bu yana halk sağlığı alanına önemli katkıları olan kişi, kurum ve örgütlere veriliyor. Henry Reeve Sağlık Tugayı bu ödülü Ebola salgına karşı Afrika’da mücadele eden 250’den fazla sağlık çalışanıyla kazandı.
https://sol.org.tr/haber/nobel-baris-odulu-adayi-kuba-henry-reeve-tugayi-kimdir-10506
