Fidel Castro, bir toplum için yapılacak en iyi şeyin yaşlılarına bakmak olduğunu belirtmişti. Küba bu yolda büyük gayret sarf ediyor.
Yaşlılıkta nasıl yaşanacağı, yaşlılara hangi hizmetlerin nasıl ve kim tarafından sunulacağı bütün dünyanın önemli sorunu. Zira yaşlı nüfus hızla artıyor.
KÜBA YAŞLI BİR TOPLUM
Küba da aynı gerçeklikle, üstelik Amerikan ambargosu koşulları altında yüz yüze. 60 yaş üzerindeki nüfus toplamın %19’unu oluşturuyor. Yaşlı nüfustaki artış özellikle son yıllarda gerçekleşti. 2010 yılında oran yüzde15’ti.
Yaşlılık sorununun bir diğer önemli boyutu tek başına yaşamak zorunda olan yaşlılardaki artış. Küba’da yaşlıların yüzde 15’inin bu durumda olduğu bildiriliyor. Hizmetlerde esas hedef bu grup.
Yaşlı nüfustaki artış doğurganlıktaki azalmayla birlikte gelişiyor. Küba nüfusu 11 milyon düzeyinde pik yaptı ve bundan sonra azalmaya başlayacağı tahmin ediliyor. Kübalı bir kadın yaşamı boyunca 1.5 çocuğa sahip oluyor ve bu sayı toplumun yaşlanma eğilimini tersine çevirmek bakımından yetersiz.
Bugün Küba’nın yaşadığı yaşlılık sorunu, ironik olarak, Küba sağlık hizmetleri sayesinde gerçekleşen doğuşta beklenen yaşam umudundaki artışla da ilişki. Yaşam umudu 1960’larda 69 iken, bugün 78’e ulaşmış durumda.
KÜBA’DA YAŞLILARA YÖNELİK POLİTİKALAR
2010 yılında hazırlanan Parti’nin ve Devrimin Ekonomik ve Sosyal Politikaları başlıklı bir rehber 144 adımda, yaşlıların yaşam kalitesinin geliştirilmesi konusunda bakanlıkların görevlerini tanımladı.
Buna göre, sağlık bakanlığının, hastanelerde kapsamlı bir uzman bakımı sunması, yaşlı merkezleri ve emekli evleri açması gerekiyor.
YAŞLI MERKEZLERİ VE EMEKLİ EVLERİ
Yaşlı merkezlerinde, yaşlıların kendilerini üretken hissedebilecekleri tam ya da yarım süreli etkinliklere katılımları sağlanmaya çalışılıyor.
Yaşlı merkezleri her gün sabah 8 ile akşam 17 arasında açık. Özellikle aileleri gün içinde yanlarında bulunamayan yaşlılar için bu kurumlar büyük olanak.
Bugün ülkede 9 bin 393 kişi kapasiteli 274 yaşlı bakım merkezi bulunuyor. Dört il henüz bu istatistiklerin içinde yer almıyor, zira bu belediyelerdeki yaşlı bakım organizasyonu çalışmaları devam ediyor.
Yaşlılar için bir diğer önemli kurum emekli evleri. Emekli evlerinde yaşayan yaşlılara tam süreli bakım hizmeti, yiyecek, ilaç, psikoterapi, rehabilitasyon hizmetleri, periyodik uzman hekim konsültasyonu hizmetleri, giyecek, ayakkabı veriliyor. Tamamen emekli evlerinde yaşayan yaşlıların sayısı 12 bini buluyor.
Her yaşlı, evinde ya da yaşadığı kurumda aile hekimi, halk sağlığı hemşiresi, psikolog ve sosyal hizmet uzmanı tarafından düzenli olarak ziyaret ediliyor. Bu kapsamlı hizmetin amacı yaşlıların yaşam kalitesinin geliştirilmesi.
Fidel bir toplum için yapılacak en iyi şeyin yaşlılarına bakmak olduğunu belirtmişti. Küba bu yolda büyük gayret sarf ediyor.
İlker Belek
