90’lı yıllarda pansiyon işletmeciliğinin de aralarında olduğu az sayıdaki bazı iş kolunda başlayan bireylerin kendi hesabına ekonomik faaliyet yürütmesi, 2010 yılında çıkarılan yasa ile 181 alana genişlemiş ve çalışma koşullarına kapsamlı bir düzenleme getirilmişti. Bu yasa ile kişiler vergi ödemek koşuluyla kendi hesabına çalışabilecek ve yanlarında aile fertleri dışında kişileri çalıştırabileceklerdi.Ekonomik faaliyet yürütülebilecek alanlar arasında kişilerin evlerindeki odaları kiraladığı pansiyon işletmeciliği, ev içi küçük restoranlar, marangozluk, berberlik, palmiye budayıcılığı, ütücülük, saat tamirciliği, gözlük tamirciliği, spor hocalığı, çiçek ve taç satıcılığı, tenekecilik, umumi tuvalet ve park temizlikçiliği gibi faaliyetler bulunuyordu.
Geçtiğimiz günlerde Granma’da çıkan bir habere göre ise Resmi Gazete’de kendi hesabına çalışmayla yeni bir dizi yasal düzenlemenin karar altına alındığı duyuruldu.
Konu ile ilgili Granma’ya konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Ulaştırma Bakanı, Maliye ve Fiyatlar Bakanı düzenlemelerin serbest çalışmanın organizasyonunu ve kontrolünü sağlamayı, düzenli ve verimli bir şekilde ilerlemeyi, ortaya çıkan usulsüzleri, eksiklikleri ve sorunları ortadan kaldırmayı hedeflediğini belirttiler.
Yeni kararlarla birlikte,yasal düzenlemeleri iyileştirmek ve sektörün geleceğine yeni bir yön vermek için, bazı iş kollarında yeni izinler verilmesi bir süreliğine askıya alındı. Bu alanlar arasında; tarım perakendeciliği, küçük restoran işletmeciliği, evlerdeki odaların kiralanması, sokak satıcıları, terzi, rekreasyon ekipmanı işletmeciliği, 15. yaş doğum günü ve düğün gibi etkinliklerin organizatörlüğü, ayakkabı üreticiliği veya satıcılığı, elektronik cihazların onarımı, mücevherat tamiri, İnşaat hizmetleri, binaların bakımı ve onarımı gibi faaliyetler yer alıyor. Ancak, hâlihazırda faaliyette olan işletmeler izin süresi tamamlanıncaya kadar faaliyetlerine devam edebilecek. Ayrıca suç oluşturan olayların tespit edildiği yerlere yeni izinler verilmeyecek.
Düzenlemelerin odaklandığı bir diğer konu ise vergilendirme sistemi. Maliye ve Fiyatlar Bakanlığı Gelirler bölümü yöneticisi Vladimir Regueiro Ale, vergilerin yerel bütçe için önemli bir gelir kaynağı olduğunu ve bu yüzden düzenleme dışı bırakılamayacağını dile getirdi. Kendi hesabına çalışma sektöründe, vergiler, bu alanda faaliyet gösteren işletmecilerin bulundukları ilçenin yerel bütçesine aktarılıyor. İşleyen ve kontrol edilebilen bir vergilendirme sistemi için öncelikle kendi hesabına çalışma alanı yeniden organize edilecek ve bazı ekonomik faaliyetler bir başlık altında toplanarak gruplandırılacak. Her bir grup faaliyete yeni vergi oranları ve kotalar getirilecek.
Faaliyet gösterdikleri alanda işçi çalıştıran işletmecilerin ödeyeceği vergi miktarı da çalıştırdıkları işçi sayısına göre yeniden belirlendi. Düzenleme ile 1-5 çalışanı olanlar aylık olarak, bir işçinin aylık maaşının yüzde 5’i vergi ödeyecek. 6-10 çalışanı olanlar iki maaşın yüzde 5’i, 11-20 çalışanı olanlar üç maaşın yüzde 5’i, 20’den fazla çalışanı olanlarsa altı maaşın yüzde 5’i vergi ödeyecek.
Ayrıca bir banka hesabı sistemi de kademeli olarak başlatılacak. Buna göre ilk olarak evlerinin odalarını kiraya verenler, inşaat alanında çalışanlar ve küçük restoran ve bar işletmecileri bir banka hesabı açacaklar ve bütün gelir gider işlemleri bu hesap üzerinden yapılacak. Bu hesaplar Ulusal Vergi Ofisi tarafından da denetlenebiliyor olacak. Bu şekilde kendi hesabına çalışma alanında denetim ve kontrolün artması hedefleniyor.
Onaylanan değişikliklerle birlikte, kişilerin kendi hesabına yürüttükleri ekonomik faaliyetlerin kontrolü yerelden ulusal düzeye kadar güçlendiriliyor. Özellikle, yerel yönetimler, herhangi bir alana yetki vermeden önce söz konusu faaliyetlerin toplumsal çıkarlara ters düşmesini engellemek amacıyla kapsamlı bir değerlendirme yapmakla yükümlü olacak.
Aynı zamanda, herhangi bir alandaki problem, diğer sektörlerden gelen denetmenlerle birlikte bütünlüklü olarak değerlendirilecek.
Küba Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre bu yılın ilk yarısının sonunda kendi hesabına çalışanlar toplam istihdamın %12’sini oluşturmakta.
